گرایش برنامه ریزی درسی
علوم تربیتی با گرایش برنامه ریزی درسی
رشته برنامه ریزی درسی به عنوان یک فعالیت انسانی در تعلیم و تربیت افراد قدمتی طولانی و به عنوان یک رشته تحصیلی آکادمیک و منظم به سال 1918 بر میگردد. برنامه ریزی درسی به عنوان یک رشته دانشگاهی برای اولین بار در دانشکده تربیت معلم دانشگاه کلمبیا (نیویورک) در سال 1937 میلادی ایجاد و راه اندازی شد و بعد از آن این رشته در سایر دانشگاههای امریکا و دانشگاههای سایر کشورها از جمله دانشگاههای ایران شکل گرفت. تاریخچه شکل گیری این رشته در ایران به دهه 1360 برمیگردد که برای نخستین بار در دانشگاه خوارزمی (تربیت معلم سابق) راه اندازی شد و در حال حاضر در اغلب دانشگاههای ایران در مقاطع کارشناسی ارشد و دوره دکتری در این رشته دانشجو پذیرش میشود.
نخستین دوره پذیرش دانشجوی کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی درسی در دانشگاه تبریز به سال 1379 و دوره دکتری به سال 1391 برمیگردد. دانشجویان این رشته در مقطع کارشناسی ارشد با گذراندن دروسی از قبیل؛ اصول و مبانی برنامه ریزی درسی، روشهای تحقیق در برنامه درسی، مبانی روانشناختی و اجتماعی در برنامه درسی، آمار استنباطى پیشرفته، طراحی برنامه درسی، نظریههای یادگیری و الگوهای تدریس، تاریخ مطالعات برنامه درسی، کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در برنامه درسی، برنامهریزی درسی در مراکز تربیت معلم، اصول و روشهای تغییر، اجراء و ارزشیابی برنامه درسی، و پایان نامه به دانش، نگرش و مهارتهای ذیل دست مییابند:
- شناخت مبانی فلسفی، اجتماعی، روانشناختی، فناورانه، و... برنامه درسی
- فهم چیستی برنامه درسی به عنوان یک قلمرو معرفتی و حدود و ثغور آن
- آشنایی با تاریخچه شکل گیری این حوزه مطالعاتی و سیر تاریخی و فضای مفهوم شناختی حاکم بر آن
- آشنایی با انواع رویکردها و الگوها در ابعاد مختلف حوزه برنامه درسی مانند نیازسنجی، طراحی، تدوین، تدریس و ارزشیابی
- آشنایی با نظام برنامه ریزی درسی ایران و جهان
- تقویت قدرت تجزیه و تحلیل برنامههای درسی رشتهها و مقاطع مختلف تحصیلی
- کسب مهارتهای تفکر انتقادی، پژوهشی، و آموزشی
- شناخت مسایل و مشکلات رشته مطالعات برنامه درسی در ایران و جهان
همچنین، دانشجویان این رشته در مقطع دکتری تخصصی با گذراندن دروسی از قبیل؛ کاربرد روشهای آماری در برنامه درسی، روشهای تحقیق در برنامه درسی با تاکید بر روشهای کیفی، نظریه های برنامه درسی، مبانی فلسفی تربیت اسلامی، اصول و روشهای طراحی، اجرا و ارزشیابی برنامههای درسی، روشهای تدریس و کاربرد فناوریهای نوین در آموزش، مطالعات تطبیقی در برنامه درسی، برنامه ریزی درسی در آموزش عالی، و رساله به کسب دانش، نگرش و مهارتهای ذیل نائل میآیند:
- تشخیص سرفصلهای مورد نیاز برای مقاطع مختلف و یا رشتهها و گرایشهای مختلف تحصیلی
- کسب بینش جدید در حوزه مسائل برنامه درسی برای حل مسائل و ارایه راهکارهایی کاربردی
- ارزیابی کیفیت برنامه درسی مقاطع و دورههای مختلف تحصیلی و ارایه پیشنهاداتی برای اصلاح آن
- تبیین انتقادی مسایل روز و نظریه پردازی در حوزههای مختلف مطالعات برنامه درسی
- کشف حوزههای پژوهشی و آموزشی جدید در حوزه مطالعات برنامه درسی و آموزش و پژوهش
- تحلیل و تبیین انتقادی وضع موجود ابعاد مختلف حوزه برنامه درسی در محیطهای مختلف، و ارایه راهکاری اصلاحی
- مهارت در ارائه خدمات مشاورهای برای سازمانها، مدارس، و دانشگاهها در حوزه برنامه درسی
- امکان سنجی رشتهها و تخصصهای موردنیاز در بخشهای مختلف
فارغ التحصیلان رشته برنامه ریزی درسی با کسب دانش، نگرش، و مهارتهای مذکور به عنوان معلم در مقاطع تحصیلی مختلف در آموزش و پرورش دولتی و خصوصی استخدام میشوند. همچنین، در واحدهای آموزش تمام سازمانهای آموزشی (مدارس و دانشگاهها، و مؤسسات آموزشی)، صنعتی، تجاری، اداری، نظامی، پزشکی، و ... به عنوان کارشناس آموزش فرصت استخدام دارند.